hayatın neşesi ve can yoldaşı evcil hayvanlar hakkında anlatacak çok şey olsada kısaca özetleyecek olursak hakkında gereken bilgileri şu şekilde sıralyabiliriz.
İnsanlarla birarada yaşayan ve faydası dokunan, koyun, öküz, dana, at gibi hayvanlar. İnsanoğlunun varlığı ile evcilleştirme başlamıştır. Âdem aleyhisselâmın oğlu Hâbil ve Kâbil çobanlık ve çiftçilik yapardı. Yalnız veya çift yaşayan hayvanlar genellikle evcilleştirilemezler. Ancak insana alıştırılabilir. Evcilleştirme ilk başta insan zoruyla sağlanmış olsa bile hayvan buna boyun eğerek rızâ gösterir. Kendi hâline terk edilmedikçe yabânileşmez. En önce evcilleştirilen hayvanlar, büyük bir ihtimalle gücünden, etinden ve sütünden faydalanılan geviş getiren hayvanlar olmuştur.
At ve köpek de ilk evcilleştirilen hayvanlara dâhildirler. Tavuk, evcil kuşların, arı ve ipek böceği de evcil böceklerin en yaygınıdır. Sıcak kumlu bölgelerde en çok değer verilen evcil hayvan devedir. Açlığa ve susuzluğa dayanıklıdır. Soğuk ülkelerde insanlar işlerini ren geyiklerine gördürürler. Bu hayvanlar yarı yabânîdir. Laponya’da ve Alaska’da sırtına binilir, yük vurulur veya yüklü kızaklar çektirilir. Deve kılından fırça ve kumaş yapılabildiği gibi, ren geyiği kılı da örülebilir. Derisinden çarık, çadır ve sandal da yapılır.
Sinirlerinden ip, kemiklerinden ise bir takım faydalı âletler üretilir. Etinden, yağından ve sütünden de istifâde edilir. Güney Amerika’da yük taşımada lama önemli rol oynar. Alpaka kumaşı da evcil bir lama türünün yününden dokunur. Sığır, bütün dünyâda köylünün fedâkâr yardımcısıdır. Tibet’te de ahâlinin işini, hem öküze hem koyuna benzeyen “yak” veya “Tibet öküzü” denen hayvanlar görür. Uzun tüylerinden ip örülür ve çadır yapılır. Eti ve sütü de sevilir. Koyun ve keçi dünyânın hemen hemen her tarafında yetiştirilir, etinden, sütünden, tüyünden faydalanıldığı gibi, gübresi de değerlendirilir. Özellikle İspanya’da merkep, Meksika’da katır, insanoğlunun önemli yardımcılarıdır. Evcil mandalar ise öküzden daha kuvvetli ve dayanıklıdır. Köpekler koyunların bekçiliğinde, avlanmada ve soğuk bölgelerde kızakları çekmede önemli faydalar sağlarlar. Atlar binek hayvanı, yük hayvanı ve spor hayvanı olarak insanın emrindedirler. Kümes hayvanları, etleri ve yumurtaları ile hizmet etmektedirler.
Evcil hayvan nedir?
Doğa'da büyüyüp yetişen ve kendi kendini doyurma ve yetiştirme özelliğine sahip hayvanlar vahşi hayvanlar olarak adlandırılır. Hayvanlar tarih boyunca insanların en önemli dostları olmuşlardır halen de öylelerdir. Tarih öncesinden itibaren hayvanlar insanlar tarafından evcilleştirilmeye başlanmıştır.
Hayvanların doğal ortamlarından uzaklaşıtırılarak, belirli bir yerde insan eliyle beslenen, insanların direktiflerine göre yeri geldiğinde kafeslerde bile yaşamaya zorlanan, insanlarla birlikte yaşamayı öğrenmiş hayvanlara evcil hayvanlar denir. Evcilleştirme yüzyıllarca süren titiz seçme, çaprazlama ve ıslah çalışmalarının bir sonucudur.
Bazı insanlar evcil hayvan yetiştirme işini abartmış doğada ki vahşi aslan, kaplan, leopar, jaguar gibi hayvanları evcileştirmeye çalışmışlardır. Bu tür hayvanlar vahşi doğaya alışık hayvanlar olduğu için kolay kolay evcilleşemezler. Vahşi hayvanları evcilleştirebimenin yollarından en iyi yöntem vahşi bir hayvanı yavru iken sahiplenerek onu büyütmektir.
Evcil hayvanlar sahiplerine ve yetiştirildikleri ortama çok çabuk uyum sağlarlar.
evcil hayvanlarEvcil hayvan türleri
1. Kedi
2. Köpek
3. Kuş
4. Civciv
5. Hamster
6. At
7. Tavşan
Evcil hayvanların yararları
1. Sizinle arkadaş olurlar.
2. Size karşılıksız sevgi gösterirler.
3. Sizi dinlemeyi öğrenirler.
4. Sizi korurlar.
5. Kolay kolay Alerji olmazsınız.
6. Sahiplenme duygusunu yaşarsınız.
7. Evcil hayvan yetiştirmek bir çocuk yetiştirme provası gibidir.
8. Sorumluluk alma bilincinizi gelişir.
Evcil hayvan bakmanın zorlukları
1. Gittiğiniz her yere götürmek zorundasınız.
2. İşten geldiğinizde yorgun olsanız bile gezdirmek zorundasınız.
3. Tuvaletini temizlemek zorundasınız.
4. Yemeğini ve suyunu bittiği zaman vermek zorundasınız.
5. Kendinizi nasıl temizliyorsanız onuda yıkayıp temizlemek zorundasınız.
Evcil hayvan beslemenin belli kuralları
1. Hayvanların yemeğini temin etmek.
2. Hayvanların suyunui temin etmek.
3. Onları temiz tutmak.
4. Onları tuvalet konusunda eğitmek.
5. Onları yapmamaları gereken şeyler konusunda eğitmek.
6. Onları asla yalnız bırakmamak.
7. Belirli zaman aralıklarıyla gezdirmek.
8. Onları sevgi ve şefkat göstermek.
9. Hastalandığında veterinere götürmek.
Evcil hayvan türleri
1. Ürünlerinden yararlanılan evcil hayvanlar
2. Gücünden yararlanılan evcil hayvanlar
3. Diğer evcil hayvanlar
Ürünlerinden yararlanılan evcil hayvanlar
Hem etinden, hem sütünden, yağından ve derisinden yararlanılanmak için manda, sığır, koyun yetiştirilir. Tavuk, hindi, ördek, kaz gibi kümes hayvanları da eti, yumurtası ve tüyleri için beslenir. Ayrıca bazı yırtıcı kuşlar, özelikle doğan, atmaca, şahin ve çakır, avcılıkta yararlanmak amacıyla evcilleştirilmiştir. Sütü ve derisinden yararlanılmak için keçi yetiştirilir. Sütünden yararlanmak için inek yetiştirilir. Elde edilen sütlerden peynir, lor, ekşimik, yoğurt gibi ürünler elde edilir.
Gücünden yararlanılan evcil hayvanlar
At, eşek, katır, deve gibi hayvanlar yük taşımacağılında ve ulaşımda kullanılan evcil hayvanlardandır. Özellikle deve günlerce aç ve susuz yol alabilme özelliğiyle diğer gücünden yararlanılan evcil hayvanlardan ayrılmaktadır. Ayrıca uzak doğuda filler de evcilleştirilerek gücünden yararlanılan hayvanlardandır.
Diğer evcil hayvanlar
Hiçbir ürününden yararlanılmayan hayvanlar bu gruba girerler. Bu gruptaki hayvanlar insanlara muhtaçtırlar yemek ve suyu kendileri bulamazlar. Bu tür hayvanları gerekli ve yeterli yiyeceklerle, ama aşırılığa kaçmadan düzenli olarak beslemek gereklidir. Evcil hayvanlardan köpek insanın bir numaralı koruyucusudur. Sahibi kıskanır ve herhangi bir tehlike karşısında onu korur.
Yeni yorum gönder